Recent zat ik bij de uitreiking van een wetenschapsprijs. Van de aanwezigen kwam een groot deel voor de wetenschap, een deel voor de gezelligheid en een deel voor het programma. Op het programma stond een mooie lijst inovatoren in de zorg. Het waren sprekers uit het hele land. Ze vertelden hun inspirerende verhalen en namen de zaal mee de toekomst in. Een toekomst vol innovatie, anders denken en ondernemerschap.
Tegen het einde was er wat gemor in het publiek. Men was toch voor wetenschap gekomen en niet voor ‘luchtfietserij’. Het duurde dan ook niet lang voor de opmerkingen uit de zaal kwamen. “Wij zijn toch geen Vroom en Dreesman? Wij leveren zorg, geen kleding of wekkerradio’s.”; ” Wat wij doen kan niet anders.” en natuurlijk “We doen het al jaren zo”.
Ik zat achter in de zaal en vroeg mij af: “Zijn al deze mensen nu echt zo naïef en zien ze niet dat de wereld verandert?”
Vijftien jaar geleden ging je naar het reisbureau voor een ticket, appartement en een huurauto. Het was de manier om je vakantie te regelen. Wat het reisbureau deed was voor jou te ingewikkeld om zelf te doen. Maar achter de schermen was het een routine handeling. Men keek in het systeem van de reisorganisaties en vertelde dan aan jou was de beste optie was… Je had weinig keus en bijna geen invloed op het eindresultaat.
En toen kwam het internet. Het gesloten informatie systeem van het reisbureau ging open en de je kon je eigen reis samenstellen. In het begin was het nog beperkt tot welke maatschappij en welk hotel. Maar vandaag de dag kan je kiezen waar en naast wie van je Facebook vrienden je wilt zitten. Dit verhaal van de reisbureaus is niet een opzicht staand iets. Want wanneer bent je voor het laatst bij je bank geweest?
Voor het ziekenhuis is niet anders. Het is een gesloten systeem waarin we dagelijks routinematige handelingen uitvoeren. Als je ziek bent en in het ziekenhuis terecht komt vertellen wij wat er aan de hand is en wat voor jou de beste optie is. Je hebt weinig keus en weinig invloed.
Het gesloten systeem van de zorg stort op hoog tempo in. Je kan zelf meten aan het eigen lichaam. Slimme systemen trekken daar conclusies uit en adviseren wat te doen. De informatie over en resultaten van behandelingen en de alternatieven is vrij beschikbaar. Patiënten kunnen behandelaars vergelijken en zelf bepalen hoe, waar, wanneer ze geholpen willen worden.
Veel routine controles doen wij al niet meer. Een bril opmeten gebeurt bij de opticien. Die heeft geen wachtlijsten en heeft ook nog eens goede koffie. Je hoeft maar heel iets verder te kijken en je ziet dat dit ook kan met andere vormen van diagnostiek. Denk aan de hoortesten van de audicien en het huidonderzoek door de schoonheidsspecialisten.
Als wij ons zelf maar de vraag durven stellen “Waarom doe ik dit zo?” en “Waarom moet dat hier?” Kijk buiten het ziekenhuis/zorginstelling, luister naar ontwikkelingen, denk creatief, combineer en laat je niet beperken. Waarom moeten patiënten naar een polikliniek komen als we alleen maar vragen hoe het gaan? Waarom trainen wij schoonheidsspecialisten niet op het herkennen van huidkanker? Waarom kan je op het station niet je bloed laten af te nemen voordat je naar je werk gaat? Waarom doen we geen pop-up cardio-screening aan het einde van de McDrive? Er blijft altijd werk in de zorg, maar niet in de vorm waarop je nu je werk doet. Het zal veranderen net als dat ook het ziekenhuis zal veranderen. Of je wilt of niet.