Vandaag luisterde ik naar de Tegenlicht podcast over de data economie. In deze podcast wordt er gesproken over de risico’s en de data honger van de grote tech reuzen.
Nu weten we allemaal al dat als het product gratis is dan ben jij het product. Dit geldt niet alleen als het om gratis producten gaat. Ook al een product heel goedkoop, of goedkoper dan wat je in alle redelijkheid kan verwachten, dan ben jij het product.
Concreter:
– Facebook en Google zijn gratis. Dus je betaalt met je data.
– Je android telefoon is bijna gratis.. ook hier betaal je aan Google.
Als je dit door trekt dan is binnenkort je electrische en zelfrijdende auto ook bijna gratis. Met 15 camera’s in een volledig uitgeruste computer heeft de autofabrikant een eindeloze hoeveel heid datapunten over jou maar ook over je omgeving… dat is veel waard dus kan de auto bijna gratis.
Wat als je nu naar de zorg gaat kijken. Kan die ook gratis of bijna gratis? In de zorg is veel data voorhanden. Van bijna elke Nederlander hebben we wel iets. Al die datapunten, als je het goed zou bundelen, kan veel geld kan opleveren. Met dit geld kan je natuurlijk de zorg betalen.
Ik realiseer mij dat dit op veel ethische bezwaren stuit. Wat als mijn data verkocht wordt aan een zorgverzekeraar? Kan ik nog wel een baan krijgen als mijn zorgdata te koop is? En nog veel meer.. allemaal gegrond en over allemaal moet worden nagedacht en er moeten antwoorden gevonden worden.
Het is namelijk heel goed mogelijk dat je op (korte) termijn kan gaan kiezen voor twee mogelijke paketten bij je zorgverzekeraar: de goedkope waarbij je data als betaalmiddel gaat inzetten of voor de dure behandeling zonder dataverkoop. Of je krijgt deze twee keuzes bij je arts of je fysio..
Ik denk dat het belangrijk is dat we het dataeigenaarschap goed vast leggen. Dit eigenaarschap moet niet bij bedrijven of overheden gaan liggen. Dit maakt de burger te kwetsbaar voor (kwaadaardig) gebruik van de data door de bedrijven en de overheid. Pas als de eigen data eigendom is van de individuele burger dan kan de individuele burger gebruikmaken van data als betaalmiddel en dan kan het (onder voorwaarden) ook in de zorg.
Data is een betaalmiddel hoe je het ook wendt of keert en ooit zal er een bedrijf in de zorg stappen die het ook zo gaat zien. De vraag is niet meer of het gaat gebeuren de vraag is nu wat ga je prijsgeven voor een behandeling?